TV izlemenin yararları
Bazı eğitimsel programların özellikle yetersiz çevresel koşullarda yaşayan çocuklar için yararlı olabileceği düşünülmektedir. Burada yine bu programların belli bir pedagojik sansürden geçmiş olması gerekliliği söz konusudur. Bunun yanı sıra çocukların gerçek hayatta karşılaşma fırsatı bulamadıkları doğa ve çevre ile ilgili bazı görüntüleri örneğin belgesel programlar aracılığı ile izlemeleri okul bilgisinin görsel bir malzemeyle eşleştirilmesi anlamında kalıcılık sağlamaktadır. Belgesel programlar hem çocukların ilgisini çekmekte hem de yeni bilgiler öğrenmek konusunda teşvik edici ve merak uyandırıcı olmaktadır.
Anne-babanın tavrı ne olmalı?
Sınırlandırma buradaki en temel prensiptir. Çocuğun zaman zaman dinlenmek ve eğlenmek için bir keyif aracı olarak kullanması durumunda televizyon etkili bir araçtır. Ancak çocuğu esir alan bir hale dönüştüğünde tamamıyla zarar verici olmaktadır. Öncelikle çocuğunuzun izlediği programların hangileri olduğunu bilmeli ve çocuğunuz için ne kadar yararlı ve gerekli olduğunu önce siz değerlendirmelisiniz.
TV dışı aktiviteler
Her yaş grubunun ilgisi ve becerisi farklı olmakla beraber tüm çocuklar anne-babalarıyla zaman geçirmekten keyif alırlar ve her türlü oyunu anne-babalarıyla oynayabilirler. Seçtikleri, tercih ettikleri oyun ve oyuncaklarla sizin de ilgilenmeniz, oyun kurmak ve o oyunun parçası olmak konusunda ona destek vermelisiniz. Çocukların hem ilgilerini çekebilecek hem de dikkat, algı, hafıza ve muhakeme gibi yeteneklerini geliştirebilecek, dil gelişimine yardımcı, yaratıcılığı destekleyen bir çok oyun mevcuttur. Çocuğunuzla yapacağınız aktiviteyi planlamadan önce onu çok iyi tanımalısınız. Bazen çocuklar hep benzer oyunları tercih ederler. Bu kolaylarına gelebilir. Bu durumda eğitimsel oyunlar ve materyaller satan mağazalara danışarak yaşına uygun yeni malzemelerle tanıştırabilirsiniz.
Ayrıca evde oluşturacağınız kağıt, karton, boya, hamur vb gibi bazı yaratıcı malzemelerle de çocuğunuzun ilgisini çekecek oyunlar hazırlayabilirsiniz. Bu tarz aktiviteler hem çocuğun duygularını ifade etmesi için bir araç olmakta hem de becerilerini geliştirmeye yardımcı olmaktadırlar. Çocuklar genellikle bu tarz oyunlardan keyif alırlar. Onlara serbestçe oynamaları konusunda fırsat verilmesi önemlidir. Bazen anne-babalar çocuklarının çok mükemmel şeyler yaratmalarını isteyebilirler. Örneğin yaptığı resimleri eleştirirler ve neden daha özenle yapmadığını sorabilirler. Bu tavır çocukların kendilerini yetersiz hissetmelerine neden olabilmekte ve bu tarz aktivitelerden kaçınmalarına neden olabilmektedir. Oysa televizyon izlemek bir performans gerektirmez. Bu durumda çocuk televizyon izlemeyi başka aktivitelere tercih edecektir.
Anne-Babalara öneriler
3 yaş civarında çocukların çizgi film, belgesel ve eğitimsel programları izlemeleri onların yaratıcılıklarını geliştirir ve hoşça vakit geçirmelerini sağlar. Ancak bu yaşlardan itibaren televizyon başında geçirecekleri vakit sınırlandırılmalıdır. Bebeklik çağlarından itibaren fazla televizyon izlettirilen çocukların özellikle iletişim ve konuşma becerilerinin gecikmesi riski oluşmaktadır.
Bazı çizgi filmlerin aşırı şiddet ve korku öğesi içerdikleri ve bu nedenle çocuklar üzerinde birçok olumsuz etkiye yol açtıkları bilinmektedir. Oyun çağı çocuğu henüz hayal ile gerçeği ayırt edemeyeceğinden şiddet ve saldırganlık içeren görüntülerden daha çok etkilenir. Bu nedenle çocuğunuzun izlediği çizgi filmlerin denetimini siz yapmalısınız.
Okula giden çocukların, dinlenme, yemek yeme, oyun oynama, uyku ve ders zamanları çıkarıldığında eğer vakitleri kalıyorsa televizyon seyretmelerine izin verilmelidir. Bu saat de genellikle derslerin bitmesinin ardından planlanmalıdır.
Çocukların günlük televizyon izlemeleri gereken saatler konusunda değişik görüşler olmakla beraber özellikle okul çocuklarının günde bir saatten fazla televizyon izlememeleri önerilmektedir
Çocuğun yaşına uygun programlar izlemesi sağlanmalıdır. Yetişkinler için hazırlanmış dizi, film, magazin türü programların mümkün olduğunca çocuklara izlettirilmemesi gerekmektedir.
Çocuklar genellikle evde yalnız hissettiklerinde ve uygun aktivite bulamadıklarında televizyonu tercih etmektedirler. Çocuğunuzun yaşına ve ilgi alanına uygun oyunlar bulup onunla oynayabilirseniz ve televizyon dışında birlikte eğlenebileceğiniz aktiviteler bulabilirseniz çocuğunuz televizyon izlemek yerine sizinle oynamayı tercih edecektir.
Günümüzde birçok çocuk için televizyon seyretmek neredeyse hayatın en önemli kısmıdır.
Televizyon için ayırdıkları süre uyku ve okula gitmek dışında herhangi başka bir aktiviteye ayırdıkları zamandan daha fazladır.
Ailelerin televizyon ve bilgisayar ile ilgili haklı endişeleri vardır
Yapılan bazı araştırma sonuçları bu kadar hareketli uyarıcılara fazla maruz kalan çocukların kitap, resim, yazı gibi hareketsiz uyarıcılara dikkat göstermekte zorlanabildiği yönündedir.
ÇOCUK VE BİLGİSAYAR
Yirminci yüzyılın önemli buluşlarından biri olan bilgisayar,insan yaşamında giderek önemli bir yer almaya başlamıştır.
Bilgisayarın çocuklar üzerindeki olumlu etkilerini kısaca şöyle özetlemek mümkündür.
Bilgisayar,kolaylığı nedeniyle küçük çocuklar arasında da yaygın şekilde kullanılabilinir, nöğrenmeyi eğlenceli kılar
Çocuğu merak ve rekabet duygusuyla cesaretlendirir.
Bilgisayar,çocuğun dikkatini yoğunlaştırmayı öğrenmesini sağlar.
Bilişsel gelişimine katkıda bulunur,planlama ve problem çözme yeteneğinin gelişmesine yardımcı olur.
Bilgisayar,yazma ve iletişim becerilerinin gelişmesine katkı sağlar.
BİLGİSAYARIN ZARARLARI
Televizyon programları ya da bilgisayar oyunları, özellikle tekrarlanan şiddet sahneleri nedeniyle çocuğun davranış ve tutumları üzerinde zarar verici olabilir.
Televizyon, bilgisayar ve şiddet arasındaki ilişki tartışmalı olsa da, birçok araştırmacının birleştiği konu; bazı çocukların kişilik ve yaşadığı şartlar nedeniyle şiddet öğelerinden diğer kişilere göre daha fazla etkilenebileceğidir.
Çizgi filmlerdeki bu temel öğenin bazen çok etkili olabileceği unutulmamalıdır.
Çocukların televizyon ve bilgisayarla çok vakit geçirmeleri yüzünden fiziksel egzersiz ya da sosyal aktivitelerden uzak kalırlar, düzensiz beslenirler.
Televizyon ya da bilgisayar oyunu içerik olarak nasıl olursa olsun, çocuklar bunlara çok vakit ayırdıklarında onlar için daha yararlı olabilecek aktiviteleri yapamazlar.
ANA-BABA NE YAPABİLİR?
Televizyonun geniş anlamda uyarıcı ve eğitsel bir yönü varken, bilgisayarda oyun oynamak da el-göz koordinasyonunu ve uzaysal yetenekleri geliştirir. Hepimizin rahatlamaya ihtiyacı vardır.
Önemli olan bu aktiviteler için ne kadar zaman ayrılacağı ve çocukların sosyal, duygusal ve fiziksel gelişimleri için gerekli diğer fırsatları engellememesidir.
Başka bir deyişle anahtar dengeyi tutturmaktadır
KAYNAKLAR
Okul öncesi eğitim HALUK YAVUZER 2004-İSTANBUL
AKARCALI, Sezer,� Televizyon ve Şiddet�, Yeni Türkiye, Eylül-Ekim 1996, sayı 11, yıl 2, 553-560
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder